ریسک ها

ریسک ها با توجه به شرایط شهر و منطقه شما، الگوهای تهدیدها و حملات، عاملان، میزان مصونیت از مجازات، هویت افراد، مشخصات، فعالیت ها و محل زندگی کنشگر متفاوت خواهد بود. در بسیاری از مناطق کشور، روزنامه نگاران، مدافعان حقوق زنان و حقوق بشر، فعالان اتنیکی، جنسی بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند.. با این حال، بسیاری از خطراتی که کنشگران مدنی با آن روبرو هستند، ماهیت مشابهی دارند، مانند:

• بدنام سازی کنشگران مدنی با عنوان هایی همانند " خائن"، " ضد دین"، " ستون پنجم دشمن"، " برانداز"، " جاسوسی"، " قاچاقچی ها"، " فاسد"…این لیست پایان ندارد.
• مداخله و مزاحمت در فعالیت های مدنی، نوشتن یا ارتباط با دیگران
• باج خواهی و گروگان گیری (به عنوان مثال "اگر شما فعالیت خود را متوقف نکنید، اعضای خانواده شما بازداشت خواهد شد")
• حملات جسمی و جنسی (توسط افراد وابسته)
• اخراج از کار و محرومیت از اشتغال- از دست دادن فرصت های شغلی
• محرومیت از تحصیل( دانشجوی ستاره دار)
• بازداشت / دستگیری / حبس - شاید براساس اتهامات دروغین یا توهین آمیز یا پرونده سازی های مدنی یا کیفری بر اساس افتراء
• بدرفتاری / شکنجه
• آدم ربایی
• قتل

صاحبان قدرت سیاسی، ماموران امنیتی و اطلاعاتی یا سازمانهای موازی امنیتی ممکن است عاملین این امر باشند.

این لیست ممکن است نگران کننده به نظر برسد، اما روش هایی برای به حداقل رساندن خطرات و ریسک ها وجود دارد. برای شروع کار، به صورتبندی ریسک می پردازیم:

ریسک = تهدیدات * نقاط ضعف / ظرفیت ها

تعاریف اصطلاحات عبارتند از:

ریسک- احتمال وقایع و اتفاقاتی که منجر به آسیب شود

تهدید- اعلام یا نشانه ای که حاکی از قصد تحمیل خسارت، مجازات یا صدمه (اخیر یا فوری) باشد

ظرفیت - هر منبعی (از جمله توانایی ها و افرادی که با آنها تماس دارید) که موجب بهبود امنیت هستند

آسیب پذیری - هر عاملی که باعث می شود بیشتر در معرض آسیب قرار بگیرید یا منجر به آسیب بیشتر شود

تجزیه و تحلیل ریسک به عنوان یک فرمول و صورتبندی ارائه می شود، زیرا اگر یک مورد تغییر یابد، بر میزان خطر و ریسک تأثیر می گذارد.

ماتریس ریسک – ارزیابی احتمال و تاثیر ریسک ها

بعضی اوقات وقتی کنشگران مدنی برای مدت طولانی در شرایط پرخطر زندگی می کنند، برداشتن یک گام به عقب و ارزیابی یک وضعیت واقعاً مخاطره آمیز، برای آنها دشوار است. همچنین، وقتی وضعیت فرد کنشگر رو به وخامت میگذارد، همیشه مشخص نیست که این فرد در کدام مرحله باید برای جلوگیری از خطر اقداماتی انجام دهد. ابزاری که در هر دو حالت موجود می تواند کمک می کند، ماتریس خطر و ریسک است. می توانید از ماتریس خطر و ریسک در مرحله بعدی تدوین برنامه امنیتی تان استفاده کنید. این کار به شما کمک می کند تا خطرات پیش روی خود را پیش بینی نمایید، بنابراین وقت خود را برای خطراتی که احتمال وقوع آنها وجود ندارد، یا برای خطراتی که صدمه زیادی به شما وارد نمی کند، هدر ندهید. ابتدا هر یک از خطراتی را که در ابتدای این بخش شناسایی کرده اید با پرسش دو سؤال ذیل در نظر بگیرید:

1. احتمال وقوع خطر و ریسک چه میزان است؟
2. تاثیر این خطر و ریسک در صورت وقوع آن بروی من چیست ؟

احتمال را چگونه ارزیابی می کنید؟ این موضوع ذهنی است، اما شما پاسخ خود را بر اساس تاریخ سرکوب و اقدامات انجام شده علیه کنشگران مدنی خواهید داد. به همین ترتیب، ارزیابی شما از تأثیرگذاری، ذهنی است اما باید آسیب هایی را که متوجه شما و سازمان های شما است در نظر بگیرید و به خاطر بسپارید که برخی از افراد کنشگران مدنی به عنوان مثال مدافعان حقوق زنان و حقوق بشر- بیشتر در معرض خطر هستند زیرا در بعضی شرایط آسیب پذیر تر میباشند.

ماتریکس ریسک

لطفاً به طور فردی یا با گروه تان زمانی اختصاص دهید و در مورد شرایط خودتان فکر کرده و جدول زیر را کامل کنید:

می توانید هر تعداد ردیف که لازم است، اضافه کنید

تهدیدات کدامند؟

ما تهدید را به عنوان اعلام یا نشانه ای از قصد تحمیل خسارت، مجازات یا صدمه تعریف کرده ایم. تهدید ممکن است یک تهدید مستقیم علیه شما، سازمان یا خانواده شما باشد. برخی از نمونه های تهدیدات مستقیم که کنشگران مدنی با آن مواجه شده اند عبارتند از: " دیگر خانواده ات نخواهی دید چون دیگر زنده نخواهی ماند" "دفتر کارتان به آتش کشیده می شود" "اگر به این کارتان ادامه دهید، سال آینده سازمان شما ثبت نخواهد شد (بطور قانونی). "" ممکن است در اینده نزدیک با ماشین تصادف کنید؟ و این احتمال وجود دارد که شما نیز نفر بعدی مورد تهدید آنها باشید. ما همچنین در اینجا حوادث امنیتی را نیز بررسی میکنیم- اتفاقاتی که نشان از یک تهدید داشته یا منجر به یک تهدید می شود. نمونه هایی از حوادث امنیتی عبارتند از:

• فکر می کنید خود شما یا دفتر محل کارتان تحت نظر است
• قفل خانه یا محل کار یا ماشین شما شکسته شده است
• تماس های تلفنی ناشناس دریافت می کنید

چرا تهدید می شوید؟

تهدید تقریباً همیشه هدفمند است – هدفش اینست که شما را از انجام كاری باز دارد. کنشگران مدنی معمولاً زمانی مورد تهدید واقع می شوند که کارشان اثربخش هست و توانایی بسیج گروههای اجتماعی را داشته باشند به عبارت دیگر قدرت انباشت اجتماعی داشته باشند. این تهدید نشان می دهد که کار شما مؤثر و اثربخش است - و هدف از تهدید این است که بگونه ای مانع کار شما شوند که کارتان همان تأثیر قبلی را نداشته باشد. نکته مهم آنست که بتوانید تا جای ممکن از عهده مدیریت آن تهدید برآیید، در حالی که همچنان تا حد ممکن کارآمدی خود را حفظ نمایید.

لازمست که بدانید چرا مورد تهدید واقع می شوید اما مورد حمله قرار نمی گیرید؟

• ممکن است به این دلیل باشد که عامل تهدید توانایی انجام حمله علیه شما را نداشته و امیدوار است که تهدید کافی باشد.
• ممکن است این فرد مرتکب، از هزینه های سیاسی حمله به شما آگاه باشد، و در تلاش است جلوی کار شما را بگیرد در حالی که می خواهد با جلوگیری از عواقب ناشی از حمله به شما درگیر پیامدهای آن نگردد، با اینجال شرایط می تواند بسرعت تغییر کند. یک عامل متخلف بدون دسترسی به منابع و امکانات ممکن است منابع و امکانات را به دست آورد، و اوضاع سیاسی ممکن است تغییر کند به طوری که عاملان تهدید حاضر به ریسک و به جان خریدن عواقب حمله به شما شوند. بنابراین همه تهدیدها باید جدی گرفته شده و برای جلوگیری از خطر باید اقدامات لازم صورت گیرد.

واکنش به دریافت تهدیدها

دریافت تهدید یک تجربه تکان دهنده است. افراد مختلف به طرق مختلف واکنش نشان می دهند. کنشگران مدنی که تهدید شده اند، واکنش های خود را چنین توصیف می کنند: "من وحشت زده شدم! فقط در خانه ماندم و فقط در مورد تهدید فکر میکردم و با کسی صحبت نکردم." "پس ممکن است آنها بدنبال من بیایند؟ فکر نمی کنم که بتوانم کاری انجام دهم تا جلوی آنها را بگیرم. من به همان روال عادی قبلی ام ادامه دادم. " (نادیده گرفتن تهدید) "من شروع به ورزش بیشتر کردم." (خود را نسبت به تهدید بی حس و بی تفاوت کردن ) "من و همکارانم نشستیم و در مورد تهدید و آنچه که من و سازمان باید انجام دهیم بحث و گفتگو کردیم." " ( تحلیل تهدید)" وقتی یک پیامک تهدید آمیز دریافت کردم، بلاقاصله یک خط تلفن ثبت نشده جدید برای تماس هایم با خانواده و مواقع ااضطراری خریدم." به گفته یک مدافع حقوق بشر در آسیا تحلیل تهدید واکنش سازنده ای است که شما را در کنار آمدن باموقعیت یاری می دهد.

چگونه یک تهدید را تحلیل کنیم

هدف از تجزیه و تحلیل تهدید، یافتن اطلاعات هرچه بیشتر در مورد تهدید و توانایی ارزیابی کردن آن - تا حد امکان – و تحلیل احتمال وقوع آن است. این تحلیل به بهترین وجه با همکاران معتمد انجام می شود. آنها ممکن است در این زمان از شما واقع بین تر باشند و ممکن است بتوانند تعابیر مختلفی را ارائه دهند. (با این حال، در پایان، این شما هستید که تحت تأثیر قرار می گیرید و نباید تحت فشار قرار گرفته و به گونه ای عمل کنید که راحت نیستید.)

پنج سوال برای تجزیه و تحلیل یک تهدید توجه: انتظار نداشته باشید که شما لزوماً به تمام این سوالات پاسخ خواهید داشت. 1- حقایق مربوط به تهدید دقیقاً کدامند؟

1. حقایق مربوط به تهدید دقیقاً کدامند؟

   • چه کسی چه چیزی، در چه زمانی و چگونه گفت؟
   • اگر تماس تلفنی داشتید، آیا صداهایی از محلی تماس تلفنی شنیدید؟
   • زبان و لحن صحبت کردن فرد چگونه بود؟
   • آیا بدنبال آن برخی کارهایی ( جدید ) انجام دادید؟

2. آیا به مرور زمان الگویی از تهدیدها وجود داشته است؟

   الگوهای تهدید می تواند موارد زیر را شامل شود:

   • شما یک سری تماسها یا پیامهای تهدیدآمیز دریافت می کنید
   • شما به مدت چند روز تحت تعیقب قرار گرفته اید و برخی از اعضای خانوادهشما هم روزهای گذشته تعقیب شده است
   • وسیله هایی که تهدید توسط آنها صورت گرفته (به صورت حضوری، از طریق تلفن، و غیره)
   • زمان بندی تهدیدها (روز هفته و زمان)
   • عاملان تهدیدها (اگر شناخته شده باشند)
   • مکانی که تهدیدها در آنجا انجام شده است
   • رویدادهای قبل از تهدیدها، مانند زمانی که سازمان شما بیانیه ای را صادر می کند

   توجه: هنگامی که الگوی تهدیدها به شدت افزایش می یابد، این امرنشانگر آن است که اوضاع به طور فزاینده ای خطرناک است.

3. بنظرتان هدف از تهدیدها چیست؟

   آیا از تهدید صورت گرفته مشخص است که تهدید کننده انجام چه کاری را از شما میخواهد؟ اگر مشخص نیست، گاهی اوقات می توان از زمان تهدید چیز هایی را نتیجه گیری کرد – در حال برنامه ریزی برای انجام چه اقداماتی هستید یا اخیراً چه اقداماتی انجام داده اید؟

4. آیا میدانید تهدید از طرف چه کسی / نهادی صورت گرفته است؟

   • اغلب شما نمی دانید. فورا" نتیجه گیری نکنید.
   • تا حد ممکن دقیق باشید. اگر تهدید کننده مثلاً یک مامور امنیتی باشد، سعی کنید بدانید وی از کدام سازمان امنیتی است؟
   • اگر تهدید علامت دار واقعاً از طرف شخص یا سازمان است که ازنامش استفاده شده آنرا جدی بگیرید
   • اگر می دانید چه کسی شما را تهدید کرده، در نظر بگیرید که فرد تهدید کننده دارای منابع و امکانات لازم برای اجرای تهدید است یا خیر. اگر دسترسی به امکانات لازم برای اجرای تهدید را دارد، این امر احتمال ارتکاب دستگیری یا برخورد ….. توسط وی را افزایش می دهد

5. سرانجام، پس از تحلیل سؤالات فوق، آیا فکر می کنید تهدید عملیاتی شود؟

   • این ارزیابی دشواری است و شما هرگز نمی توانید صد درصد و بطور کامل مطمئن باشید
   • پاسخ شما دربرگیرنده محیط و شرایطی است که شما در آن قرار دارید از جمله تاریخچه حملات علیه کنشگران مدنی، ظرفیت مرتکبین تهدیدها و میزان مجازات برای عاملان
   • در صورت شک، گزینه ای را انتخاب کنید که به نظر شما امن ترین است.

   مدل تحلیل تهدید ها برای کنشگران مدنی:

حوادث امنیتی

ما حوادث امنیتی را رویدادهایی تعریف کردیم که می تواند منجر به تهدید شود. حوادث امنیتی شاخصهای بسیار مهمی حاکی از افزایش تهدید علیه شما هستند و هرگز نباید از آنها غفلت کرد.

در صورت بروز حوادث امنیتی چه باید بکنید

1. بلافاصله حقایق و شرایط حادثه امنیتی را یادداشت کنید
2. حادثه امنیتی را با همکاران خود و دیگر کنشگران مدنی مورد اعتماد در میان بگذارید
3. حادثه امنیتی را تجزیه و تحلیل کنید و تصمیم بگیرید که چه اقدامی باید انجام شود

تحت نظر

اگر حوادث امنیتی رخ داده دارای الگو و طرح مشخصی باشد احتمالاً بدان معنی است که شما تحت نظر مقامات یا دیگران هستید (اگرچه یک تیم تعقیب بسیار حرفه ای میتواند بدون اینکه حتی متوجه شوید شما را تحت نظر قرار دهد). سه دلیل ممکن برای اینکه عاملان شما را تحت نظر قرار دهند وجود دارد:

• شما با فردی در ارتباط هستید که فعالیتهای وی عاملان را دچار مخاطره میکند
• ارعاب
• آمادگی آنها برای برای بازداشت، آدم ربایی یا حمله به شما

دلایل عاملان برای تحت نظر قراردادن شما ممکن است بسته به آنچه که آنها در پی یافتن اش هستند یا بخاطر تغییر شرایط سیاسی دچار تغییر شود. اگر تحت نظر باشید، شما و همکارانتان باید با رجوع به تجربیات خود و با توجه به تاریخچه حوادث محتمل ترین دلیل تحت نظر بودنتان را ارزیابی کنید. حفظ تعادل در اقدامات احتیاطی و اجتناب از وسواس فکری امر مهمی است. این که آیا شما به عنوان یک فرد کنشگر مدنی درمعرض خطر، تحت نظر قرار دارید یا نه، بهتر است ابتدا مهارت های آگاهی از موقعیت را توسعه دهید. دست کم این موارد را مدنظر قرار دهید:

• احساس خود را بشناسید و از آنها آگاه باشید - اگر فکر می کنید که چیزی اشتباه است، ممکن است این را به طرز زیرکانه ای متوجه شده باشید - برای خروج از آن موقعیت اقدام کنید
• به ویژه از امکان تحت نظر بودن در خارج از خانه و خارج از دفتر خود آگاه باشید- تیم تعقیب یک"نقطه شروع" دارند و آن نقطه شروع جاییست که مطمئن هستندشما را پیدا می کنند، بطور کلییکی از این دو محل خانه یا محل کارتان خواهد بود
• به موارد غیرعادی توجه کنید - شخصیت های عجیب، رفتار غیرمعمول، هدایای غیر منتظره (بهتر است که از اینها امتناع ورزید – احتمالا میکروفن شنود در آنها کار گذاشته شده باشد)
• به افرادی که می بینید توجه کنید و آنها را شبیه کسانیکه میشناسید توصیف کنید – این روش مفیدی است زیرا اگر همان شخص در موقعیتهای مختلف در برابر شما ظاهر شود او را خواهید شناخت.
• به وسایل نقلیه ای که می بینید توجه کنید و ویژگی های کلیدی آنها مانند مدل وسیله نقلیه، رنگ، شماره پلاک در صورت تحت نظر بودن را به خاطر بسپارید. توصیه میشود :
• قبل از اینکه این موقعیت برای شما اتفاق بیفتد، نقشه ای برای مقابله با آن تهیه کنید - می توانید کلمات و عبارات را با کد یا رمزهای عبور برای پیامهای رمزگذاری شده با خانواده و همکاران خود از قبل تعیین کنید، یک تلفن اضطراری را که به نام خودتان نیست تهیه کرده و برنامه ای برای دسترسی به وسیله نقلیه ای که برای استفاده در شرایط اضطراری از قبل در نظر گرفته اید داشته باشید.
• هدف از تحت نظر بودن خود را ارزیابی کنید – آیا هدف جمع آوری اطلاعات است؟ هدف از اینکار ارعاب شماست؟ هدف از اینکار آمادگی برای بازداشت شماست؟ (اگر معتقدید که در معرض خطر هستید، برای بیرون آمدن ازآن موقعیت و رفتن به محلی امن اقدام کنید )
• جمع آوری اطلاعات (ممکن است تحت نظر قرار گرفتن شما بدلیل فعالیت هایی است که انجام میدهید، یا اینکه شک دارید، فرض کنید که تحت نظر هستید (خودتان، تلفن های شما، وسیله نقلیه تان تحت نظر است)
• از قراردادن دیگران در معرض خطر خودداری کنید
• به طور طبیعی و عادی عمل کنید - برای اینکه بدانید خانه تان نحت نظر است می توانید صبح با بیرون بردن زباله ها اینکار را بکنید، یا کسی را در خانه تان بگذارید تا به صورت محتاطانه ببیند بعد از اینکه شما خانه را ترک کردید چه اتفاقی می افتد.
• همه کارهای روزمره خود را تغییر دهید: زمان (و حتی روزهای) کار خود را تغییر دهید، در صورت امکان مسیرهای مختلفی را طی کنید، عادات قابل پیش بینی ای ایجاد نکنید (مانند رفتن به فروشگاه ،سالن ورزشی یا دانشگاه بصورت همیشگی در یک روز و ساعت خاص) به طور کلی توصیه نمی شود:
• هرکسی را که فکر می کنید شما را تحت نظر دارد به چالش بکشید (این ممکن است به معنای این باشد که آنها در آینده بسیار محتاط تر شما را تحت نظر میگیرند و شما متوجه نمیشوید که تحت نظر قرار دارید)
• از تکنیک های قدیمی تحت نظر قراردادن متقابل، مانند نگاه کردن در شیشه فروشگاهها استفاده کنید (زبان بدن شما آنچه را که واقعاً انجام می دهید را فاش می سازد) یا با سبقت گرفتن از یک ماشین اینکار را بکنید (شما تعداد وسیله های نقلیه مورد استفاده تیم تعقیبی تان را نمی دانید).

کاهش تهدید

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، کاهش تهدیدها دشوارترین جنبه استفاده از فرمول خطر است. کاهش آسیب پذیری ها و افزایش ظرفیت هایتان آسان تر است زیرا اینها تحت کنترل شما هستند (به ضمیمه 4 مراجعه کنید : ظرفیت های مشخص شده توسط مدافعان حقوق بشر). با این وجود، روش هایی وجود دارد که میتوانید تهدیدها را کاهش دهید. همزمان می توانید برای کاهش تهدید ها بیش از یک روش را بکار گیرید.باید خودتان نتیجه گیری کنید کدام روش برای شما مناسب تر است:

• با تهدید روبرو شوید:
• با عاملان گفتگو کنید (شاید آنها به وضوح درک نمی کنند که شما چه کاری انجام می دهید یا نمی دانند که کار شما قانونی است)
• راه هایی پیدا کنید و به اطلاع عاملان برسانید که تهدید ،حمله مستقیم به شما یا حمله از طریق دیگران هزینه های بالای سیاسی برایشان در پی دارد ( بدین معنی که در داخل یا خارج کشور متحدین با نفوذ دارید)
• تهدیدهای دریافت شده را به اطلاع عموم برسانید
• تهدید را به اشتراک بگذارید
• اطلاعات جنجالی را بجای اینکه فقط برای سازمان خود منتشر کنید به عنوان ائتلاف آنها را نشر دهید
• اسامی افراد را بر روی گزارش های حساس و غیره قرار ندهید - فقط نام سازمان را ذکر کنید
• از تهدید دوری کنید
• موقتاً کارهایی را که مورد توجه منفی قرار گرفته اند متوقف کنید (یا وانمود کنید که این کار را متوقف کرده اید)
• به طور موقت به مکانی امن تر بروید
• اقدامات حفاظتی خود را به روش های دیگر بیشتر کنید، به عنوان مثال:
• همیشه افرادی همراه شما باشند
• مسیرها و روالهای روزمره خود را تغییر دهید
• نسبت به هرگونه تماس جدیدی که برقرار نکرده اید بسیار محتاط باشید
• برنامه دقیق اقدامات خود را با یک فرد مورد اعتماد در میان بگذارید، این فرد باید به طور مرتب در طول روز با شما در ارتباط باشد

سرانجام، تأکید بر این نکته مهم است که شما نمی توانید آینده را پیش بینی کنید یا ذهن دیگران را به طور دقیق بخوانید، بنابراین همیشه بهتر است رویکردی را که به نظر شما امن ترین است بکار بگیرید.

چرا تحلیل محیط و شرایط مفید است؟

"بازیگران معتددی در عرصه سیاست و اجتماع فعال هستند. فردی که بعنوان کنشگر مدنی در جامعه فعالیت می کند باید بتواند آرایش نیروهای سیاسی – اجتماعی و باریگران کلیدی اعم از مثبت و منفی را ترسیم کند و و میزان قدرت و توانایی آنان، منابع و امکانات و …. بسنجد اگر بعنوان کنشگر مدنی اینکار را نکنید و با موقعیتی مواجهه می شوید که نمی دانید بهترین استراتژی محافظت از شما چیست.

کنشگران مدنی که در محیط های بسیار پیچیده با عوامل بسیار و گرایشات متنوع کار می کند.، به اطلاعات و دانش وسیعی درباره شرایط کار در شرایط پر مخاطره دست پیدا میکنند. با این وجود، صرف زمان برای مفهوم سازی مجدد و تحلیل مجدد این دانش و اطلاعات درباره موضوع امنیت، از جهات مختلفی به نفع سازمان شما خواهد بود. می توانید اطلاعات جدیدی مانند دسترسی به افراد بانفوذ یا چگونگی ارتباط با این افراد را به اشتراک بگذارید و منابعی را که در اختیار دارید مستند کنید تا دیگران بتوانند از تخصص شما بهره مند شوند. شما می توانید از نظر امنیتی درس های جدیدی از محیط خود بیاموزید، آگاهی در سازمان خود را در مورد اقدامات و تماس های استراتژیک بالا ببرید، بینش های تازه ای بدست آورید و فرصت های جدید را بشناسید.

با چه کسی و چه زمانی باید یک تحلیل موقعیت انجام دهیم

بهترین تحلیل موقعیت با جمعی ازهمکاران قابل اعتماد انجام می شود. این اشتراک گذاری و سنجش مشترک جنبه های ناامنی محیط را ترسیم می کند و همکاران کم تجربه را قادر می سازد امنیت خود را بهتر درک و مدیریت کنند. زمان مناسب برای انجام این کار در زمان تهیه برنامه سازمان برای دوره برنامه ریزی بعدی (یا هنگامی است که یک تغییر واضح درمحیط امنیتی که در آن کار می کنید روی داده باشد) است. این فرآیند به وضوح فرصت هایی را مشخص می کند که می توانید استراتژی های امنیتی و حفاظتی را در فعالیت های خود بگنجانید. در ذیل دو ابزار برای استفاده از این فرآیند را پیشنهاد می کنیم که بصورت متوالی از آنها استفاده می شود. بسته به اندازه سازمان و سطح اعتماد، ممکن است هر شخصی در سازمان در این مبحث شرکت نکند، اما لازم است نکات کلیدی را مستندسازی کرده و آنچه را که باید بدانند به وضوح با دیگر اعضای سازمان در میان بگذارید

• با این حال، احتمال دارد شما یک فرد مدافع حقوق بشر باشید که به تنهایی فعالیت می کند بنابراین اگر بندهای فوق در مورد وضعیت شما صدق نکرده و نمی تواند کاربرد داشته باشد، پیشنهاد می کنیم که شما (در صورت امکان با دیگران) با یک برنامه تحلیل SWOT ( قوت ها، ضعف ها، فرصتها، تهدیدها) موقعیت امنیتی خود را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید.

اگر می توانید برای تفکر، تحقیق و تحلیل موقعیت کاری خود وقت بگذارید، بدین ترتیب استراتژی محافظتی شما واضح تر و متمرکز تر خواهد بود.

ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل موقعیت

• سؤالات تحلیل موقعیت

در زیر چند سؤال مفید برای پاسخ به یک تحلیل موقعیت ارائه شده است. سؤالات فقط بعنوان راهنما آورده شده اند و شاید متوجه شوید که سؤالات دیگری برای وضعیت منحصربفرد شما مناسب تر است.

یادآوری: اگر عضوی از یک سازمان هستید، درمورد سوالات، گروهی به بحث بنشینید، با اینکار می توانید بهترین نتیجه را کسب کنید.

سوالات تحلیل موقعیت

1. مباحث اصلی که بر فعالیت های مدنی در جامعه تأثیر می گذارد چیست؟ (مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در نظر بگیرید)
2. بازیگران اصلی این موضوعات مهم چه کسانی هستند؟ (افراد، مؤسسات، سازمانهای محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی، تجارت و سایر کشورها را در نظر بگیرید)
3. چگونه ممکن است فعالیت های مدنی ما تأثیر منفی یا مثبتی بر منافع این بازیگران اصلی بگذارد - قبلاً چگونه آنها به این موضوعات واکنش نشان داده اند؟
4. چه موقع کنشگران مدنی بیشتر مورد حمله قرار میگیرد (حملات شفاهی یا فیزیکی)؟ (به عنوان مثال قبل از انتخابات یا هنگام انتخابات، بعد از انتشار گزارش ها یا نام بردن از چهره های کلیدی به صورت عمومی، تظاهرات، سالگردها، بازدیدهای سطح بالا، رویدادها و غیره)

کار شما ممکن است به میزان زیاد یا کم اهداف کلیدی استراتژیک ذینفعان کلیدی را به چالش بکشد. اگر فعالیت شما مستقیماً به یک موضوع کلیدی استراتژیک مربوط باشد، ممکن است هنگامی که احتمال موفقیت کارتان بالا میرود با خطر سرکوب شدید از سوی این افراد و سازمانها مواجه شوید. بنابراین بهره مندی از یک برنامه ریزی امنیتی منعطف بسیار مهم است این برنامه شامل در نظر گرفتن ایمن ترین راهها برای انجام اقدامات چالش برانگیز است و شما را به سوی سازگاری ،افزایش یا ایجاد اقدامات امنیتی جدید در مواقع افزایش خطر، سوق میدهد. از ابزار بعدی ما برای نگاه دقیق تر به عاملان و بازیگران اصلی، ارتباط آنها با امنیت شما - و روابط آنها با یکدیگر استفاده می شود.

تحلیل عوامل و بازیگران

تجزیه و تحلیل عوامل و بازیگران این صحنه می تواند به شما کمک کند تا درک عمیق تری نسبت به افرادی که علاقه منفی یا مثبتی بر امنیت شما دارند، پیدا کنید. برخورداری از این درک عمیق از بازیگران به شما کمک خواهد کرد تا گرایشات و تناقض ها را شناسایی کنید و شما را به سمت ایجاد بینش در روابط بالقوه سودمند هدایت میکند. این درک عمیق باید باعث ارتقای پایه دانش شما و گسترش دیدتان گردد و در انتخاب موثرترین اقدامات امنیتی به شما کمک کند. دست یافتن به این شناخت می تواند مدتی طول بکشد (و نیاز به بروزرسانی سالانه یا بروزرسانی هنگام وقوع تغییرات داشته باشد) اما منبعی ارزشمند خواهد بود.

یادآوری: ابزار آسانتری برای انجام اینکار وجود دارد ( استفاده از SWOT - تحلیل نقاط قوت، ضعف ها، فرصتها، تهدیدها)

نکته آخر - ضرورت وجود برنامه های امنیتی در وضعیت امنیتی شما، همانند ضرورت آجر برای ساختمان است. یکی از بزرگترین چیزهایی که در ارتباط با آنها یاد می گیریم، زمان صرف شده برای پاسخ به این سوال است "اگر فلان اتفاق بیافتد چه می شود …" این سوال واکنش های شما هم برای موارد منتظره و هم برای موارد پیش بینی نشده را شکل میدهد. برنامه ها و رویه های امنیتی ابزار ارزشمندی هستند، اما باید در تعادل و هماهنگی کامل با آگاهی از وضعیت، عقل سلیم و ازریابی خوب باشند.

سه استراتژی امنیتی

ابتدا به سه نوع رویکرد امنیتی نگاهی خواهیم کرد. شما و یا سازمان شما ممکن است به طور عمدی یا غیرعمدی تمایل به یک رویکرد امنیتی داشته یا ارجحیت برای یک نوع استراتژی قائل باشد، اما اگر به هر سه رویکرد نگاهی داشته باشید و ویژگی های آنها را در نظر بگیرید مفیدتر است.

- استراتژی پذیرش: رویکردی است که شامل مذاکره با همه افراد درگیر - جامعه محلی، مقامات و غیره، برای به دست آوردن پذیرش و در نهایت حمایت از حضور و کار سازمان می شود.اگرچه این امر نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد و مستلزم کار بسیار زیاد است اما مؤثرترین استراتژی در دراز مدت برای کاهش تهدیدات می تواند باشد. این رویکرد معمولاً باعث می شود سازمان بسیار در دید قرار بگیرد، بنابراین بهنگام مواجهه با تهدیدی بزرگ، بکارگیری روشی برای کمتر دیده شدن و حضور نامحسوس کار دشواری است.

- استراتژی محافظت: رویکردی که بر رویه های امنیتی و عناصر محافظتی تأکید دارد. تأثیر استفاده از این روش بطور عمده در کاهش آسیب پذیری ها است. این استراتژی مطمئناً می تواند همراه با دو استراتژی دیگر برای تقویت حفاظت مورد استفاده قرار گیرد.

- استراتژی بازدارندگی: رویکردی که برای محافظت، به تهدید متقابل متکی است. به عنوان مثال، در صورت دریافت تهدید، سازمان ممکن است با طرح شکایت و تشکیل پرونده قانونی علیه شخص تهدید کننده، یا با اعلام و همگانی سازی تهدید دریافت شده، یا پاسخ دادن به فرد خاطی با توضیح عواقب ناشی از تهدید - مانند محکومیت بین المللی، میتواند واکنش نشان دهد. این رویکرد فقط باید در صورتی مورد استفاده قرار گیرد که شما اطلاعات دقیق و متحدین قدرتمندی داشته باشید. هنگام تهیه برنامه های امنیتی خود، این نکته را در نظر بگیرید که چگونه عناصر موجود در استراتژی پذیرش، محافظت و بازدارندگی می توانند لیست گزینه هایی را که در اختیار دارید، گسترش دهند.

تدوین برنامه های امنیتی

اکنون می خواهیم نحوه تهیه برنامه های امنیتی را بررسی کنیم. در سازمان های جامعه مدنی که در معرض خطر هستند، یک برنامه امنیتی سازمانی به محافظت از کارکنان کمک کرده و به آنها امکان می دهد تا کار خود را به طور موثرتری انجام دهند. اگر سازمان شما به وجود خطرات اذعان داشته و برای مقابله با آنها برنامه ریزی می کند، کارمندان و یا اعضای آن احساس حمایت بیشتری خواهند کرد و نسبت به سازمان و کار مهم آن وفادار بیشتری خواهند داشت. ما با بررسی یک برنامه امنیتی برای فردی که در امورمدنی و حقوق بشری فعالیت دارد، کار را شروع میکنیم. این برنامه امنیتی برای یک کنشگر مدنی است که به تنهایی کار می کند.. یک کنشگر مدنی که برای سازمان جامعه مدنی فعالیت میکند نیز ممکن است این برنامه امنیت فردی را مفید بیابد اما به طور کلی بحث و گفتگو و موافقت درباره برنامه امنیتی برای سازمان، هم برای فرد و هم برای سازمان مفید واقع خواهد شد. اگرچه هر فرد دارای خصوصیات منحصر به فردی (مانند جنسیت، گرایش جنسی، سن، تجربه، موقعیت در سازمان، موقعیت خانه و غیره) است که آنها را کمتر و یا بیشتر در معرض خطر قرار می دهد، افراد بطور کلی هنگام نزدیک شدن و لمس تجربه ها و دیدگاههای مختلف اعضای گروه میتوانند برنامه های امنیتی بهتری را تهیه کنند. همچنین، در جایی که تعهد سازمانی و فرهنگ امنیت وجود داشته باشد، فرد احتمالاً به اقدامات امنیتی مورد توافق پایبندی بیشتری نشان میدهد. خطر برنامه های امنیتی فردی این است که وقتی اوضاع بهم ریخته و شرایط دشوار میشود آنها بجای مفید واقع شدن صرفا" تبدیل به نیات خوب شخصی می شود. همچنین در بسیاری از سازمانها این ریسک وجود دارد که اگر اعضای با تجربه تر و درخشان تر، مسئولیت برنامه ریزی و مدیریت امنیتی را به گونه ای انجام دهند که ظرفیت انجام این امور درسایر اعضای گروه ایجاد نشود، در صورت حذف شدن این رهبران باتجربه، سازمان فلج خواهد شد. با این حال، یک برنامه امنیتی سازمانی ممکن است به هیچ وجه همه خطرات را پوشش ندهد، یا ممکن است همه خطراتی را که در زندگی شخصی شما بوجود می آید بطور کامل پوشش ندهد، بنابراین تهیه یک برنامه امنیت شخصی میتواند مفید واقع شود. و تدوین یک برنامه امنیت شخصی همچنین می تواند آمادگی خوبی را برای بحث در مورد یک برنامه امنیتی سازمانی ایجاد نماید.

به عنوان مثال، خانمی که مدافع حقوق زنان است و شوهرش بخاطر فعالیتهای مهم وی احساس خطرکرده و نسبت به وی رفتار خصمانه پیش میگیرد، باید در برنامه امنیت شخصی خود چگونگی مقابله با تهدید روزافزون در خانه را در مد نظر داشته باشد. سپس ما به روند تهیه یک برنامه امنیتی سازمانی و محتوای آن خواهیم پرداخت. اگر سازمان شما برنامه امنیتی مؤثری ندارد، می توانید از این نوشتار برای کمک به سازمان خود جهت تهیه یک برنامه امنیتی استفاده کنید.

تهیه یک برنامه امنیت شخصی

آیا همانطور که در ابتدا نوشتار بیان شد، عواملی که باعث احساس امنیت شما شده و عواملی را که باعث عدم احساس امنیت شما می شود، را شناسایی کردید ؟ اگر جواب بله است، اکنون این مورد را مرور کنید. برخی از مواردی که شناسایی کرده اید ممکن است بخشی از برنامه امنیتی شما باشند. اکنون باید موارد بیشتری برای افزایش احساس امنیت خود داشته باشید. برنامه امنیت شخصی شما می تواند شامل سیاست های امنیتی و رویه ها و برنامه های اضطراری باشد. شما می توانید با تمرکز روی دو یا سه خطری که با آن روبرو هستید، تهیه برنامه امنیت شخصی خود را شروع کنید شاید با بیش از سه خطر روبرو باشید، در این صورت می توانید بعداً برای پرداختن به هر یک از سایر خطرات برنامه امنیتی خود را مجدد ویرایش کنید، اما برای شروع کار تمرکز روی دو یا سه خطر باعث ساده تر شدن روند کارمی شود. بیشتر کنشگران مدنی تصمیم می گیرند که روی دو یا سه خطری که تأثیر متوسط تا بسیار زیاد، و احتمال وقوع متوسط تا بسیار زیاد دارند متمرکز شوند اگر قبلاً این کار را نکرده اید، برای هر یک از خطرات موجود در ماتریس ریسک با ارزیابی میزان احتمال وقوع آن (احتمال آنها) و تاثیر آنها در صورت به وقوع پیوستن، نقشه ای طراحی و تنظیم کنید. برای انجام این کار از تجربه و دانش خود درباره موقعیت سیاسی استفاده خواهید کرد. این یک ارزیابی ذهنی است. خطراتی را که شما با عنوان احتمال متوسط تا بسیار محتمل شناسایی کرده اید، می توانید یک برنامه عملیاتی تهیه کنید. هدف از این کار، کاهش احتمال وقوع وضعیت خطر است.

جدول زیر یک راهنمای مفید برای کمک به ارزیابی جایگاه گروه شما است.

اگر فکر می کنید که شما وگروه تان در شرایط پر خطر High Riskقرار دارید پس احتمال بیشتری وجود دارد که تحت نظر ،آزار و اذیت و دستگیری قرار داشته باشید. اگر مطمئن نیستید که تحت نظر و آزار و اذیت هستید و به دنبال علائم و نشانه هایی از آنچه ممکن است نمود پیدا کند باشید یا آمادگی آن را داشته باشید، بررسی کنید که نحوه برخورد ماموران امنیتی و اطلاعاتی باافراد، گروهها و فعالیت های مشابه شما چگونه است.

جمع­آوری اطلاعات عمومی همچنین می­تواند برای ارزیابی میزان قدرتی که ماموران امنیتی و اطلاعاتی در مورد گروه یا مسئله شما اعمال می­نمایند می تواند بسیار مفید باشد.

همچنین به یاد داشته باشید که شما و افراد گروه شما در معرض سطوح مختلف تهدید ها و ریسک هستند. به دقت بررسی کنید که شما و گروه شما چگونه از آسیب پذیرترین اعضای خود در شرایط پر مخاطره محیطی محافظت و پشتیبانی خواهد کرد.

برنامه ی امنیتی شخصی: نمونه ی ۱

برنامه ی امنیتی شخصی: نمونه ی ٢

نکات کلیدی و مهم

جوانب " مثبت" و " منفی" را بررسی کنید

بررسی کنید که آیا هر یک از اقدامات امنیتی ارزش اجرایی دارد یا خیر، و اگر دارد، تلاش کنید "جنبه های منفی" آن را کاهش دهید. در برخی از شرایط ایجاد محیط امن و امنیت مستلزم صرف انرژی و وقت بیشتری نسبت به پیگیری اهداف کنش­گری با مدنی است از اینرو برای ایجاد محیط امن برای فعالیت مدنی وقت بگذارید. بسیاری از اقدامات امنیتی وقت گیر و دشوار نیستند. به عنوان مثال، محافظت از رایانه با یک رمز عبور پیچیده کار آسانی است.

گرچه برخی از اقدامات فنی مانند رمزگذاری همه ایمیل­ها معمولاً نیاز به تخصص در فن آوری اطلاعات، آموزش و بازآموزی اعضا و نظارت دارد، زیرا برخی از کنشگران مدنی فراموش می­کنند، بی­خیال هستند و غیره.

مدیریت احساسات

تحت نظر بودن و آزار و اذیت شدن باعث ایجاد ترس، بی اعتمادی، فرسودگی و بدگمانی کنشگران مدنی می­شود. بدگمانی به این معنی است که شما آنقدر به سایر افراد مشکوک هستید که قادر به انجام کارهایی که باید انجام دهید نیستید. عضو جدید اگر احساس کند ناچار است به همه ثابت کند که مامور امنیتی نیست احساس ناخوشایندی خواهد داشت. همچنین در صورتی که افراد احساس ترس کنند و تحت فشار باشند، تصمیم گیری عاقلانه برای اعضای گروه دشوار خواهد بود. سعی کنید آرام، واقع بین و معقول باشید. منابع زیادی در مورد چگونگی استوار و آرام ماندن وجود دارد، از تنفس آهسته، تا صرف وقت برای استراحت و ورزش و فقط وانمود کردن آرامش، که عصبی بودن شما به دیگران سرایت نکند. اگر گروه شما نگران تحت نظر بودن است و بسیاری از عواملی که نظر ماموران امنیتی را به شما جلب می­کند تجسم می­کند و یا اینکه به طور جدی سرکوب را تجربه می­کنید، آشکارا درباره ترس و نگرانی افراد صحبت کنید. در مورد سناریوهای واقع بینانه و بدترین حالت صحبت کنید. صحبت در مورد ترس و درک اینکه افراد دیگر در نگرانی­های شما شریک هستند می تواند از این ترس و وحشت بکاهد. مردم اغلب با شنیدن داستان شخصی کنش گران مدنی که به نوعی آزار و اذیت را تجربه کرده و بر آن غلبه کرده اند، احساس راحتی می­کنند. راه اندازی فعالانه نظام حمایتی برای مقاومت در برابر مداخلات و فشارهای ماموران امنیتی مانند انتخاب وکیل برای خود و گروه تان نیز می تواند ظرفیت عاطفی و ذهنی گروه را برای مقابله با آزار و اذیت افزایش دهد.

مهربان و پشتیبان باشید

و در ادامه بحث پشتیبانی … مردم به دلایل زیادی خبرچین می شوند. شاید آن­ها در شرایط حساس قرار دارند زیرا با زندانی شدن روبرو هستند و یا به شدت به پول احتیاج دارند. عقل سلیم به ما می گوید که افراد در مورد کسانی که با آن­ها با احترام رفتار می­کنند، دوستان و یا متحدین قوی کمتر خبرچینی می­کنند. نوشتن نامه­ها، سازماندهی کمک­های مالی برای هزینه های دادرسی و ملاقات با کنش­گران در زندان همه به افراد آسیب­پذیر کمک می­کند تا احساس قدردانی و دوستی کنند. این امر باعث می­شود در ازای مدت کوتاه­تر حبس، اطلاعات کمتری در مورد دوستان و جنبش­شان به اشتراک بگذارند.

یکی از موثرترین راه­های مقابله با تحت نظر بودن و آزار و اذیت شدن این است که افراد سال­ها به فعالیت خود متعهد باشند (امیدوارم یک عمر) و دیگران را نیز به همین کار ترغیب نمایند. تجربه غالباً به اعتماد به روابط، صبر و روشن­بینی منجر می­شود. البته راه های زیادی برای تقویت تعهد وجود دارد اما یک راهکار مفید ایجاد گروهی (و جامعه کنش­گر) است که افراد از بودن در آن لذت می برند.

رفتار بد را متوقف کنید

یکی دیگر از رویکردهای مثبت به مسئله نفوذ، تمرکز بر از بین بردن رفتار بد است. صرف­نظر از اینکه فردی خبرچین یا مامور امنیتیاست، اگر یکی از اعضای گروه به طور مداوم توانایی شما در اقدام های مدنی و کارکرد ان را مختل می سازد، رفتاری جنسیت­گرایانه دارد، دروغ می­گوید، دائما در مورد سایر اعضای گروه شایعه پراکنی می­کند، وظایف خود را انجام نمی­دهد و/ یا بندرت از پروتکل تصمیم گیری پیروی می­کند، درست است که از آن­ها بخواهید دست از این کارها بردارند، و در صورت عدم توجه به شما، از آن­ها بخواهید که گروه را ترک کنند. این یک مثال عالی از یک عمل فرهنگ امنیتی است که به جای کاهش اثربخشی شما، کارایی شما را افزایش می­دهد.

در پی جذب نیرو باشید

بسیاری از کنشگران مدنی خط­مشی درهای باز را اتخاذ می­کنند که براساس آن بیشتر افراد به راحتی می­توانند به آن اقدام مدنی شان محلق شوند، مشروط بر اینکه بدون در نظر گرفتن اینکه برخی از این افراد خبرچین یا مامور امنیتی هستند به ماموریت گروه بپیوندند و به کار متعهد شوند. این امر برای جذب و ایجاد قدرت گروه شما بسیار عالی است و افزایش قدرت گروه و تأمین پشتیبانی اضافی برای مسئله شما، در طولانی مدت روشی بسیار مؤثر برای محدود کردن نظارت و آزار و اذیت خواهد بود. گروه­های دیگر شرایط و محدودیت­هایی را برای پیوستن افرادی تعیین می­کنند. برخی از افراد فقط با کسانی که سال­هاست آن­ها را می شناسند کار می­کنند. برخی دیگر فقط با افرادی که توسط یک عضو معتبر معرفی شده­اند و یا به طریقی مورد تحقیق قرارگرفته­اند کار می کنند. برخی گروه ها اعضای جدید را به طور مرحله ای می پذیرند و به تدریج وارد کار می کنند. اگر برای تحقق هدف خود فقط به چند نفر احتیاج دارید، آنگاه سیاست درهای بسته ممکن است برای شما مفید باشد، اما اکثر گروه­ها به پیوستن مداوم افراد بستگی دارند و از یک سیاست درب باز پیروی می­کنند. خط مشی شما هرچه هست، اطمینان حاصل کنید که به طور مداوم آن را برای همه کسانی که می خواهند به گروه شما بپیوندند، دنبال می­کنید.

مواظب آنچه بر زبان می ­ آورید باشید

بهتر است چیزی را که نمی خواهید در دادگاه یا در موارد مشابه علیه شما استفاده شود بر زبان نیاورید. این بدین معناست که در مورد چیزهای غیرقانونی یا حساسی که شما (و به ویژه دیگران) انجام داده اید یا ممکن است انجام دهید صحبت، خودستایی، شوخی یا اغراق نکنید.

" دسترسی به اطلاعات در حد نیاز"

برخی از سازمان های جامعه مدنی خط مشی "دسترسی به اطلاعات در حد نیاز" را اجرا می­کنند، به این معنی که کنشگران مدنی فقط به اطلاعاتی که برای انجام کار خود نیاز دارند دسترسی دارند. این بدان معناست که حتی شرکا و بهترین دوستان از جزئیات مطلع نمی شوند. خط مشی "دسترسی به اطلاعات در حد نیاز" در مواردی که افراد به یکدیگر اعتماد داشته و برای مدت طولانی با هم همکاری داشته اند، تاثیر بسزایی خواهد داشت. خط مشی "دسترسی به اطلاعات در حد نیاز" همچنین می­تواند برای مدیریت داده ها و اطلاعات اعمال شود. این نکته در زیر توضیح داده شده است.